Living Our Language_ Ojibwe Tales & Oral Histories - Anton Treuer [95]
[5] Mii ezhi-mashkawiziid indoopwaagan bi-gaganoonigooyaan ji-gaganoondamawag niijanishinaabe. Mii go niso-giizhig, maagizhaa gaye niiyo-giizhig, mii i’iw, mii bi-giiwed a’aw anishinaabe gaa-chi-aakozid.
[6] Mii sa i’iw ezhi-apiitenimag indoopwaagan. Gaawiin awiiya bakaan indaa-awi-ayaasii aaniindi indoopwaaganan, mii ingoji ezhi-ayaawaanen. Mii go moozhag bimiwinag indoopwaagan. Gaawiin ingikendanziin apii waa-kaganoonigooyaan ji-gaganoonag niijanishinaabe dibi go wenjibaagwen. Mii go wii-wiidookawag niijanishinaabe moozhag.
[7] Aanishinaa mii i’iw gaa-igooyaan, gaye niin sa eni-anokiiyaan ji-wiidookawag sa niijanishinaabe gegoo wii-nanaandawi’ag. Gaawiin mashkiki niin indayaanziin. Mii eta go indoopwaagan haa aabaji’ag gaganoondamawag.
[8] Aa niijanishinaabe gaye wiin sa aakozid maazhendang, gaganoonag sa manidoo ji-wiidookawaad sa niijanishinaaben ji-miinaad mashkawiziiwin ji-biinitood sa iniw odinendamowinan, naa obimaadiziwin igaye. Mii gaye niin noongom eni-anokiitawag sa niijanishinaabe wiidookawag dibi go anoozhid ji-izhaayaan naadamawag, wiidookawag. Mii go gaye wiidookawiwaad niijanishinaabeg dibi go waa-izhichigewaanen, maagizhaa gaye wii-madoodoowaad, maagizhaa gaye wii-wiidookawaawaad sa iniw gwiiwizensidewe’iganan. Mii i’iw ezhi-onapinag gwiiwizensidewe’igan niin sa naadamawag niijanishinaabe dibi go wenjibaagwen.
[9] Mii weweni go anishinaabe ge-baatayiinod mino-anishinaabe-bimaadizid; bebakaan gidoonjibaamin, bwaanag, maagizhaa gaye asinii-bwaan, maagizhaa gaye midewanishinaabe, maagizhaa gaye omanoominii-anishinaabe. Mii go moozhag waa-wiidookawagwaa dibi go gaganoozhiwaagwen dibi ji-naadamawagwaa, ji-wiidookawiwaad igaye ji-gikinawaabiwaad, booch ezhaayaan akeyaa babaamaadiziyaan gaye niin sa ji-wiidookawag sa niijanishinaabe. Namanj igo akeyaa waa-izhichigewaanen.
[10] Indizhichige akina gegoo akiwenziiyag izhichigewaad. Aangodinong gaye niwiidigemaag. Naa gaye nimiinaag odizhinikaazowiniwaan. Naa indabwezotawaag bi-inigaaziwaad. Naa o’ow gaye nimaajaa’aag anishinaabeg, gaa-nibojig. Niwiidookawaa ezhi-gagwejimid anishinaabe sa akeyaa weweni ji-maajaanid odinawemaaganan gaa-nibonid. Niwiindamawaa ojichaagwan sa akeyaa gaye ji-maada’adood sa o’ow miikana gaye wiin sa ishkwaa-giizhichigaademagak sa o’ow bimaadiziwin omaa akiing.
Gaagoons Indigoo
[1] Eh niyawe’e, Gaag-akiwenzii gaa-izhinikaazoban, gii-kete-anishinaabew; a’aw akiwenzii, Civil War ogichidaa. Mii sa go apane oodenaang gaa-izhaad. Mii gaa-izhaad oodenaang, niyawe’e gaa-izhid, “Ambe baa-wiiji’ishin.” Ingii-kwiiwizensiw ow apii.
[2] Mii sa gaye anishinaabeg gaa-inaabinikaazowaad. Niyawe’e Gaag-akiwenzii gii-kaaginaagozi, mii gaye niin sa gaa-izhinaagoziyaan gaagoons, mii sa gaa-inendamowaad ingiw bemaadizijig waabamiyangidwaa. Miinawaa sa gaye chimookomaanag waabamiyangidwaa bimoseyaang ezhi-ikidowaad, “There goes Old Man Porcupine, and there goes Little Porky.” Mii sa go wenji-maaji-izhinikaazoyaan Porky, maaji-igooyaan Gaagoons. Mii iw.
Dibiki-giizisong
[1] Gii-pi-gwiiwizensiwiyaan, gaawiin aapiji odaabaanag gii-ayaasiiwag. Mii eta go bebezhigooganzhiig, anishinaabe-bebezhigooganzhiig, gii-ayaawaad. Aaniish sa aabiding imbaabaayiban gaa-izhid, “Noongom igo bebezhigooganzhiig niibowa ayaawag,” ikido. “Naagaj,” ikido, “niibowa odaabaanag da-ayaawag, waasamoowidaabaanag da-ayaawag,” ikido. “Niibowa ingiw odaabaanag wii-taniwaad,” ikido. “Igo gaye ingiw ishkode-odaabaanag, mii sa go wii-pi-dagoshinowaad,” ikido. “Mii go gaye ji-baatayiinowaad ingiw ishkodedaabaanag,