vill2 [22]
et de eo tenet in uilenagio aliud tenementum. Postea uenit Gaufridus et cognouit quod est uillanus Comitis Warenne. Postea concordati sunt,' etc.
25. Example, Fitz. Abr. Villen. 16. The proper reply to such a plea is shown by Bract. Note-book, pl. 1833: 'Et Iohannes dicit quod hoc ei nocere non debet, quia quicquid idem dicat de uillenagio, ipsemet ut liber homo sine contradiccione domini sui terram illam dedit Iohanni del Frid patri istius Iohannis pro homagio et seruicio suo... Consideratum est quod predictus Iohannes recuperauit seisinam suam, et Richerus in misericordia.' Liber Assis. ann. 43. pl. I. f 265 gives the contrary decision: 'Lassise agarde et prise, per quel il fuit troue quil [le defendant] fuit villein al Counte... mes troue fuit ouster que le Counte ne fut unques seisie de la terre, ne onques claima riens en la terre, et troue fuit que le plaintif fuit seisie et disseisie. Et sur ceo, le quel le plaintif recouerer, Ou que le brief abateroit sont ajornes deuant eux mesmes a Westminster. A que jour per opinion de la Court le briefe abatu, per que le plaintif fuit non sue,' etc.
26. A different view is taken by Stubbs, i. 484.
27. Digby, Real Property, 3rd ed. p. 128. I may say at once that I fail to see any connexion between copyhold tenure and any express agreements between lord and villain.
28. Bracton, 192 b: 'Si autem dominus ita dederit sine manumissione, servo et heredibus suis tenendum libere, presumi poterit de hoc quod servum voluit esse liberum, cum aliter servus heredes habere non possit nisi cum libertate et ita contra dominum excipientem de villenagio competit ei replicatio.' Cf 23 b and Britton, i. 247; Fleta, 238; Littleton, secs. 205, 207.
29. Bracton, 24 b: 'Si autem in charta hoc tantum contineatur, habendum et tenendum tali (cum sit servus) per liberum servitium huiusmodi verba non faciunt servum liberum nec dant ei liberum tenementum... Quia tenementum nichil confert nec detrahit personae, nisi praecedat, ut dictum est, homagium vel manumissio, vel quod tantundem valet de concessione domini, scilicet quod villanus libere teneat et quiete et per liberum servitium, sibi et haeredibus suis. Si autem hoc solum dicatur, quod teneat per liberum servitium [sibi et heredibus suis], si ejectus fuerit a quocunque non recuperet per assisam noue disseisine, ut liberum tenementum, quia domino competit assisa et non villano. Si tamen dominus ipsum ejecerit, quaeritur, an contra dominum agere possit de conventione, cum prima facie non habet personam standi in judicio ad hoc, quod dominus teneat ei conventionem, videtur quod sic, propter factum domini sui, ut si agat de conventione, et dominus excipiat de servitute, replicare poterit de facto domini sui, sicut supra dicitur de feoffamento. Nec debent jura juvare dominum contra voluntatem suam, quia semel voluit conventionem, et quamvis damnum sentiat, non tamen fit ei injuria et ex quo prudenter et scienter contraxit cum servo suo, tacite renunciavit exceptionem villenagii.'
30. The freehold would be given and still, non recuperet per assisam no. diss. quia domino competit assisa et non villano.'
31. See my article, 'The Text of Bracton,' in the Law Quarterly Review, i. 189, et sqq.; and Maitland, Introduction to the Note-book of Bracton, 26 sqq.
32. The Cambridge MSS. have been inspected for me by Mr Maitland.
33. Comp. Bracton, f 194 b: 'Quia ex quo mentionem fecit de heredibus praesumitur vehementer, quod dominus voluit servum esse liberum quod quidem non esset, si de heredibus mentionem nonfecerit.'
34. Bracton, f 208 b: 'Est etiam villenagium non ita purum, sive concedatur libero homini vel villano ex conventione tenendum pro certis servitiis et consuetudinibus nominatis et expressis, quamvis servitia et consuetudines sunt villanae. Et unde si liber ejectus fuerit vel villanus manumissus vel alienatus (corr. alienus best MSS.) recuperare non poterunt ut liberum tenementum, cum sit villenagium et cadit assisa, vertitur tamen in juratam ad inquirendum de conventione propter voluntatem dimittentis et consensum, quia si
25. Example, Fitz. Abr. Villen. 16. The proper reply to such a plea is shown by Bract. Note-book, pl. 1833: 'Et Iohannes dicit quod hoc ei nocere non debet, quia quicquid idem dicat de uillenagio, ipsemet ut liber homo sine contradiccione domini sui terram illam dedit Iohanni del Frid patri istius Iohannis pro homagio et seruicio suo... Consideratum est quod predictus Iohannes recuperauit seisinam suam, et Richerus in misericordia.' Liber Assis. ann. 43. pl. I. f 265 gives the contrary decision: 'Lassise agarde et prise, per quel il fuit troue quil [le defendant] fuit villein al Counte... mes troue fuit ouster que le Counte ne fut unques seisie de la terre, ne onques claima riens en la terre, et troue fuit que le plaintif fuit seisie et disseisie. Et sur ceo, le quel le plaintif recouerer, Ou que le brief abateroit sont ajornes deuant eux mesmes a Westminster. A que jour per opinion de la Court le briefe abatu, per que le plaintif fuit non sue,' etc.
26. A different view is taken by Stubbs, i. 484.
27. Digby, Real Property, 3rd ed. p. 128. I may say at once that I fail to see any connexion between copyhold tenure and any express agreements between lord and villain.
28. Bracton, 192 b: 'Si autem dominus ita dederit sine manumissione, servo et heredibus suis tenendum libere, presumi poterit de hoc quod servum voluit esse liberum, cum aliter servus heredes habere non possit nisi cum libertate et ita contra dominum excipientem de villenagio competit ei replicatio.' Cf 23 b and Britton, i. 247; Fleta, 238; Littleton, secs. 205, 207.
29. Bracton, 24 b: 'Si autem in charta hoc tantum contineatur, habendum et tenendum tali (cum sit servus) per liberum servitium huiusmodi verba non faciunt servum liberum nec dant ei liberum tenementum... Quia tenementum nichil confert nec detrahit personae, nisi praecedat, ut dictum est, homagium vel manumissio, vel quod tantundem valet de concessione domini, scilicet quod villanus libere teneat et quiete et per liberum servitium, sibi et haeredibus suis. Si autem hoc solum dicatur, quod teneat per liberum servitium [sibi et heredibus suis], si ejectus fuerit a quocunque non recuperet per assisam noue disseisine, ut liberum tenementum, quia domino competit assisa et non villano. Si tamen dominus ipsum ejecerit, quaeritur, an contra dominum agere possit de conventione, cum prima facie non habet personam standi in judicio ad hoc, quod dominus teneat ei conventionem, videtur quod sic, propter factum domini sui, ut si agat de conventione, et dominus excipiat de servitute, replicare poterit de facto domini sui, sicut supra dicitur de feoffamento. Nec debent jura juvare dominum contra voluntatem suam, quia semel voluit conventionem, et quamvis damnum sentiat, non tamen fit ei injuria et ex quo prudenter et scienter contraxit cum servo suo, tacite renunciavit exceptionem villenagii.'
30. The freehold would be given and still, non recuperet per assisam no. diss. quia domino competit assisa et non villano.'
31. See my article, 'The Text of Bracton,' in the Law Quarterly Review, i. 189, et sqq.; and Maitland, Introduction to the Note-book of Bracton, 26 sqq.
32. The Cambridge MSS. have been inspected for me by Mr Maitland.
33. Comp. Bracton, f 194 b: 'Quia ex quo mentionem fecit de heredibus praesumitur vehementer, quod dominus voluit servum esse liberum quod quidem non esset, si de heredibus mentionem nonfecerit.'
34. Bracton, f 208 b: 'Est etiam villenagium non ita purum, sive concedatur libero homini vel villano ex conventione tenendum pro certis servitiis et consuetudinibus nominatis et expressis, quamvis servitia et consuetudines sunt villanae. Et unde si liber ejectus fuerit vel villanus manumissus vel alienatus (corr. alienus best MSS.) recuperare non poterunt ut liberum tenementum, cum sit villenagium et cadit assisa, vertitur tamen in juratam ad inquirendum de conventione propter voluntatem dimittentis et consensum, quia si