Living Our Language_ Ojibwe Tales & Oral Histories - Anton Treuer [15]
[4] Mii dash gaa-izhichiged mewinzha a’aw anishinaabe gii-abwezod miinawaa gii-kii’igoshimod gaye oshki-bimaadizid—gwiiwizensag, ikwezensag. Gii-kii’igoshimowag mewinzha imaa noongom manidoon gii-inandawenimaawaad ji-naanaagadawenimigoowaad. Mii gaa-onji-izhichigewaad. Mii gaye imaa gaa-onji-gikendamowaad o’ow isa anishinaabe gaye izhinikaazowinan ji-miinind anishinaabe. Mii imaa gaa-onji-gikendamowaad, gikenimaawaad onow awesiinyan miinawaa binesiwan.
[5] Akina sa go awiiya onow omaa akiing bebaamibatood awesiinyag, mii iniw gaa-shawenimigoowaajin wenjida a’aw isa makwa ezhinikaazod, miinawaa wa’aw, a’aw isa migizi. Mii gaye a’aw wenjida gaa-shawenimaawaad anishinaaben, gii-miinaawaad i’iw isa ge-ani-izhi-ayaanid giigidonid ge-ani-izhi-gaagiikimaanid anishinaaben. Mii gaa-onji-miinigod manidoon.
[6] O’ow gaye ikwezensag, mii go gaye wiinawaa gaa-izhi-gaganoonigoowaad mindimooyenyan, gii-wiindamaagoowaad o’ow isa gaa-pi-izhi-bimaadizinid ishkweyaang. Mii dash i’iw gaa-onji-gikendang anishinaabe gaa-ani-izhichiged, gii-kaganoonigoowaad ogitiziimiwaan. Apegish ani-gikendang i’iw isa gaa-pi-izhi-bimaadiziyaan niin, mii inendang.
[7] Miinawaa o’ow isa mewinzha go anishinaabeg gii-kiiyosewaad gaye, wa’aw oshki-inini oshki-nisaad awesiinyan, awegwen igo awesiinyan weshki-nisaajin, mii iniw ogii-sagaswe’aan manidoon. Asemaan ogii-pagidinaawaan o’ow isa gii-oshki-nisaad onow awesiinyan. Miinawaa asemaan ogii-pagidinamawaan manidoon wii-izhi-miijid i’iw isa, o’ow isa gaa-nisaajin. Akawe manidoon ogii-wiindamawaan.
[8] O’ow gaye manoomin, mii gaye aw anishinaabe gaawiin ogii-izhi-miijisiin gii-kiizhitood. Baanimaa asemaan obagidinamawaawaan manidoon, mii i’iw apii gaa-miijid i’iw manoomin. Ayiigwa gaye wii-pawa’iganaandang, mii gaye i’iw apii manidoon gii-kanoonaad, bagidinamawaad asemaan o’ow isa wii-mamood o’ow isa nibiikaang gaa-pagidinang manidoon ji-inanjiged anishinaabe.
[9] Miinawaa yo’ow isa mashkiki gaa-miininang manidoo ji-aabajitooyang, akawe asemaan obagidinaan wii-mamood anishinaabe i’iw. Mii sa mashkiki gaa-aabajitood mewinzha anishinaabe. Gaawiin ogii-izhi-aabajitoosiin, ogii-igoon manidoon, akawe asemaan ji-bagidinaad wii-mamood mashkiki o’ow isa ayiigwa wii-pakaaninakamigisidood manidoo o’ow akiing. Mii gaa-igod iniw manidoon.
[10] O’ow gaye, o’ow isa nibiikaang endanakiid giigoonh, mii gaye iniw akawe awiiya ogii-izhinawaan. Akawe manidoon ogii-pagidinamawaan asemaan wii-amwaad iniw isa giigoonyan.
[11] Mii akeyaa gaa-izhi-bagidinind anishininaabe mewinzha. O’ow isa gii-pi-noondawagig akiwenziiyag gaa-pi-gaagiigidojig. Miish i’iw noongom ezhi-gaganoonag anishinaabe naadamawag gegoo waanzod.
[12] Mii dash akawe imaa minik waa-kaagiigidoyaan. Baanimaa apii miinawaa inga-gaagiigid. Mii i’iw.
Mii Sa Iw
[1] Aabiding gii-ayaa mooska’osi nandawaabamaad omakakiin imaa sa waabashkikiing. Mii gaa-izhi-wiisinid aw mooska’osi, gii-pagamise zhashagi, noonde-wiisinid gaye wiin. Ogii-kagwe-maajinizhikawaan iniw mooska’osiwan.
[2] Mii nawaj sa mindidod zhashagi awashime iniginid mooska’osi. Gaawiin idash gii-segizisiin a’aw mooska’osi. Gaawiin wii-maajaasiin mooska’osi. Gaawiin igaye owii-gii-maada’ookiisiin iw wiisiniwin. Giizhiitaa da-miigaazod.
[3] Enigok ogii-mawinanaan iniw zhashagiwan. Geget igo gii-pakite’odiwag, aabajitoowaad oningwiiganiwaan, bapawaangeniwaad, dakwamidiwaad igaye. Waasa gii-noondaagwad omiigazowiniwaa.
[4] Baanimaa go bijiinag a’aw mooska’osi ogii-pakinawaan iniw zhashagiwan. Gegaa gii-niiwana’aagoo a’aw zhashagi. Mii dash ezhi-ikidod a’aw mooska’osi, “Mii sa iw. Mii sa iw.”
Where We Were Born
[1] First of all, I am going to talk about what happened with me when I was young. I don’t know where I was born—in a bark lodge, or maybe