Living Our Language_ Ojibwe Tales & Oral Histories - Anton Treuer [28]
Gaa-ina’oonind Anishinaabe
[1] Omaa odenaang ayaayaang, gichi-odenaang ayaayaang, ingoding igo omaa gii-pi-giigido bezhig a’aw inini. Ginwenzh igo omaa ayaadog gichi-odenaang. Mii go, mii wiin igo gii-wanitood i’iw odizhitwaawin. Miinawaa gaawiin ojibwemosiin. Gaawiin igaye onisidotanziin. Miish i’iw gaa-izhi-biindigadood iniw chimookomaanan omaa ji-anami’aad gaa-izhi-gikendang, gaa-izhi-gikendang ezhitwaanid iniw chimookomaanan.
[2] Mii go omaa gaye wiin akeyaa gii-wiijii’iwed. Miinawaash igo onow ogitiziiman bezhig owidi gii-ayaawan ishkoniganing geyaabi. Inashke, mii wiin awedi geyaabi gaa-anishinaabewitwaad. Gaye gii-midewi. Gaye wiinawaa onow dewe’iganan ogii-tazhiikawaawaan. Mii iwidi gii-ayaagwen a’aw ganabaj a’aw mindimooyenh, iniw omaamaayan. Gayesh wiin a’aw inini imaa gii-pi-ganoozhid gaye wiin ogii-kikendaan anishinaabewitwaawin.
[3] Miish imaa gii-pi-gagwejimid, “Gidaa-gashkitoomin ina? Gidaa-wiidookawimin ina ji-aabajitooyaang nayenzh igo keyaa onow izhitwaawinan ji-wiiji’indiimagak igo—a’aw anishinaabe odizhitwaawin miinawaa go a’aw chimookomaan odizhitwaawin—i’iw anami’aang miinawaa midewing? Gidaa-gashkitoomin ina ji-wiiji’indiimagak igo nayenzh iniw akeyaa da-izhi-aabadak?” Ingii-kanoonig imaa ji-bi-gaganoonag gaye niin i’iw aaniin akeyaa ge-izhichigewaad ji-gashkitoowaad ji-wiiji’indiimagadinig iniw izhitwaawinan—anami’ewin miinawaa midewiwin. “Aaniish,” ingagwejimigoog.
[4] Mii gaa-izhi-wiindamawagwaa. “Mii go izhi-booni’itoog,” ingii-inaag i’iw apii. “Gaawiin gigashkitoosiinaawaa.” Aanawi go, “Mii i’iw gegaa naasaab ezhi-gikenimang a’aw manidoo geganoonang. Bezhigoo a’aw omaa gaa-pagidininang,” mii ikidod a’aw anishinaabe. Chimookomaan igo gaye wiin, mii iniw genoonaajin ingoji gegoo ekidod: “Gaawiin dash daa-ginigawisinzinoon iniw izhitwaawinan.” Mii gaa-inagwaa, “Gaawiin gidaa-gashkitoosiinaawaa. Mii go izhi-booni’itoog i’iw wii-wiikwajitooyeg ji-wiiji’indiimagak miinawaa go ji-ginigawi’ind ezhitwaad a’aw bemaadizid. Gaawiin daa-gwayakosesinoon.”
[5] Bebakaan gii-inaawag ongow bemaadizijig. Odizhitwaawiniwaa o’ow gii-miinaawag ji-aabajitoowaad ingiw. Anishinaabe gii-miinind igaye onow dewe’iganan miinawaa i’iw midewiwin miinawaa asemaan ji-aabaji’aad. Mii wiin gaa-ina’oonind a’aw anishinaabe.
[6] A’aw dash chimookomaan akina gegoo wiin gekendang mazina’iganing ogii-ozhitoon. Mazina’iganing ogii-ozhibii’aan. Miish igo akina awiiya noongom gaawiin onisidotanziin. Gaawiin igo gegoo odaa-agindanziin i’iw. Gaawiish gegoo wiin imaa odaa-ondinanziin i’iw mazina’iganing ji-agindang. Noongom aano-gikendaasod; gaawiin odaa-gashkitoosiin ji-gikendang i’iw enamanji’od a’aw anishinaabe imaa isa wiin gaa-ina’oonind. Gaye gaawiin wiin ingoji oganawisinzininig ogii-ozhibii’anziin.
[7] Gegapii ina’oonind geget ayi’iing gii-ozhitood gii-kikinawaajitood akeyaa ge-ani-izhitwaad. Wiigwaasing wiin ogii-ozhibii’aan i’iw. Gaawiin wiin ikidowinan ogii-ozhibii’anziinan. Iniw amanjidoowinan ayaabaji’aajin gegoo izhichiged; mii iniw gaa-ozhibiiwaajin. Gemaa wiigwaasing gaawiin gegoo ikidowin imaa ogii-ozhibii’anziin. Mii eta go gii-ozhibii’ang aaniin akeyaa ge-ini-inikaad a’aw anishinaabe. Gaye, mii imaa wiin a’aw anishinaabe gikendang i’iw aaniin enaabadizid a’aw awesiinh gaye. Mii ezhi-manidoowid. Aanish akina gegoo wiin ogii-manidookaadaan a’aw manidoo azhigwaa wezhi’aagobanen anishinaaben. A’aw wiin wayaabishkiiwed binaanoondang mazina’igan i’iw ayaabajitood wenji-gikendang noongom i’iw ba-izhitwaad. Gayesh igaye ayaapii odani-aanjibii’aan i’iw mazina’igan.
[8] Mii gaa-inagwaaban imaa gii-pi-gagwejimiwaad