Living Our Language_ Ojibwe Tales & Oral Histories - Anton Treuer [43]
[30] Miinawaa-sh gegoo a’aw bezhig, a’aw anishinaabe, a’aw ogii-anooji’aan iko iniw ogozisensan. Ingii-paa-wiijiiwaa ko ji-baa-izhaad jiigibiig. Miish omaa gaa-ani-bimoseyaang jiigibiig. “Gayesh owidi inaabin,” indig. Miish inaabiyaan iwidi jiigibiig akeyaa ani-izhaayaang. Omaa sa naa baawan aboonjiiyiwaad ingiw, ingiw dibishkoo go gegaa go ingiw gwiiwizensag ingiw gii-ayaawaad. Ingiw manidoonsag bemaashijig, mii gaye baagomojig omaa, gayesh ongow ikidong. “Mii ingiw, mii ingiw manidoonsag bemaashijig,” indinaa. “Gaawiin,” ikido. “Gayesh owidi akeyaa o’ow akeyaa izhitaan,” ikido. “Inaabin iwidi.” Miinawaa-sh o-waabandamaan i’iw waasakonenjiganaaboo imaa angoodeg. Gayesh gaa-izhi-debibinaad onow okanan. “Gayesh weweni ganawaabam ingiw,” indig. Mii sa weweni ganawaabamagwaa geget. Wa, oniisidoonaawaa ongow gwiiwizensag. “Ogaawag ingiw,” ikido. “Mii dash ezhi-inaachigewaad ingiw chimookomaanag,” ikido. “Mii i’iw waasakonenjiganaaboo ingiw bemibizojig. Gaye gaawiin gaye izhinaachigesiiwag ingiw. Mii akeyaa inga-wiinimbigoonaanig ingiw chimookomaanag o’ow gashkitooyaang o’ow gaa-ani-onigooyaang. Gegoo ongow chimookomaanag neko’aakwendamowaad wii-wewebanaabiiwaad gegoo, gegoo go o’ow da-izhi-dabaabendamowaad i’iw ezhinaagwak naamayi’ii. Gaawiin onizhishinzinoon ji-izhichigewaapan i’iw.
[31] Mii o’ow iko mewinzha, mii i’iw gaa-izhi-mikamaang ko iniw waa-ani-ayaayaang. Mii imaa ko niising i’iw. Mii gaa-izhi-gashkidibeyaang iwidi aandi ezhi-debaabandamaang. Mii imaa gii-ayaawaad. Ingii-kwaamigoo gaa-izhi-mikawangid a’aw. Weweni gomaa ashi ningodwaaswi ko gii-tebinaagwak mewinzha ingiw giigoonyag ajina gomaa debinangidwaa biijisewaad gii-ayaawangidwaa ashi ningodwaaswi ingiw giigoonyag. Gegoo gaa-izhi-minosed mewinzha anishinaabe; weweni go gii-pimiwidood iniw. Mii gaa-izhi-michi-abwiiyaang iwidi gii-izhaawag. Gaawiin gaye, medwebanzigwaa ingiw isa. Mii zhooniyaamising ji-ayaamagadwaag a’aw, enh ji-maanensang ge-ani-aabajitoowaagin ani-baa-nininjii’igooyaan. Aanh, dibishkoo gaa-izhi-debinangidwaa ko giigoonyag. Gaye memwech chi-waasa, chi-waasa da-baa-izhaayaang o’ow gaa-anoojii’igaang o’ow jiigibiig omaa gii-mikawangidwaa ingiw giigoonyag. Mii go gaa-izhi-gikendamaan i’iw wii-pi-wiindamawiwaad ingiw akiwenziiyag.
[32] “Gaye imaa baa-izhaayaan jiigibiig, baa-izhaayaan jiigibiig waa-ako-baa-inaagwak,” gii-ikidowag. “O’ow akina bizoyeg omaa, gaawiin gaye omaa o’ow biiwaabikoons, gaawiin sa go gaye o’ow gii-paangide’angodesinoon imaa. Daa-biinad. Ogii-piini’aawaan sa go jiigibiig imaa gaye,” a’aw akiwenzii gaa-ikidod. “Ingoding igo, ingoding igo gaawiin daa-nisidoo’anaagosinoon ezhiwebak o’ow, ezhinaagwak o’ow aki,” gii-ikido. “Mii go omaa ingiw chimookomaanag o’ow wii-shiishiigiwaad imaa zaaga’iganiing.” “Hey,” ikido. “Wiinichigewag owidi biboong,” gii-ikido. “Mii gaye ezhichigewaad. Mii dash inaa’itoowaad i’iw zaaga’igan. Inga-miigaanigoonaanig ingiw chimookomaanag wii-ayaamowaad. Wiin-sh wiinawaa dash odinaajitoonaawaa o’ow zaaga’igan,” gii-ikido.
[33] Mii i’iw akina Misi-zaaga’igan gaa-tazhindamowaad iko, akina sa go. Akina go gegoo omaa neyaashiiwan gii-tazhindamowaad ingiw akiwenziiyag. Gii-kikendaasowag ingiw akiwenziiyag waa-ani-izhiwebak. Gegoo noongom igo, gegoo noongom igo bangii-sh wii-izhaayaang, gaawiin igo noongom. Mii go gashkitoosiwaang, nawaj anooj gii-igooyaan noongom. Gaawiin igo, anooj gii-igooyaanin ezhi-dakone’iyangidwaa ingiw chimookomaanag. Miinawaa dibendamowaad i’iw zaaga’igan, gii-ikidowag. Gaawiin odibendanziinaawaa o’ow zaaga’igan. Gizhe-manidoo debendang zaaga’igan, akina go giigoonyan. Mii imaa gaa-asaad, gaawiin ji-asaad iniw giigoonyan i’iw ji-ani-waabanji